english version

19-03-2023

04-02-2003

wersja polska

Sanitariuszka Barbara Wajszczukówna, "Basia", "Baśka"

Kompania "Harcerska" Batalionu "Gustaw" Zgrupowania "Róg"  Armii Krajowej


Barbara Wajszczuk (084)
1926 - 1944

Barbara ps. "Basia", "Baśka", uprzednio ciężko ranna 13 VIII 1944 po wybuchu czołgu-pułapki, zginęła w podziemiach zbombardowanego budynku szpitala przy ul. Kilińskiego 1/3 na Starym Mieście - 26 VIII 1944

Hanna Michalska . Maria Stopień . Bożena Tazbir-Tomaszewska . Wanda Turkowska . Wacława Zastocka SŁOWNIK uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939-1945. Poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej. Państwowy Instytut Wydawniczy Warszawa 1988 ISBN 83-06-01195-3 (fragment z tej publikacji):

WAJSZCZUKÓWNA BARBARA, "Basia", "Baśka" (1926-26 VIII 1944), ur. w Krasnymstawie, c. Edmunda, lekarza, i Marii z Bieguńskich, w okresie okupacji zam. w Warszawie; harcerka z drużyny "Błękitnej" Hufców Polskich, odbyła przeszkolenie sanitarne; w Powstaniu Warszawskim sanitariuszka kompanii "Harcerskiej" batalionu "Gustaw" zgrup. AK "Róg", 13 VIII ciężko ranna na Starym Mieście wskutek wybuchu czołgu-pułapki, umieszczona w szpitalu przy ul. J. Kilińskiego 3, zginęła w zbombardowanym budynku; pochowana na Cmentarzu Wojskowym Powązki, kw. A-25; jej nazwisko upamiętniono na płycie symbolicznego grobu batalionu "Gustaw", kw. B-24; jej brat Antoni poległ na ul. Zielnej, drugi brat Wojciech - pod Pęcicami.

49:123, sygn. III/42/49. teczka "Powstanie Warszawskie",s. 23;156; 318,s. 454; 495, s. 89,128,132; 996; rel. Heleny Gliwic.

kliknij na zdjęcie aby powiększyć

W zupełnie zburzonym w czasie bombardowania powstańczym Szpitalu przy ul. Kilińskiego 1/3 - w dn. 26.8 ponieśli śmierć ranni oraz zginęły na posterunku Sanitariuszki - Harcerki z Btl. AK "Gustaw". 

Pozostałości czołgu - miny po wybuchu pod oknami kwater batalionu "Gustaw" na ul. Kilińskiego w dniu 13 VIII 1944.

zdjęcia powyżej  uzyskane dzięki uprzejmości Prof. dr hab.n.med. - Jerzego Świderskiego, ps. "Lubicz'")

 

Stare Miasto


Fragment ściany domu przy ul. Kilińskiego 3 w Warszawie (stan bezpośrednio po Powstaniu - obecnie nie istniejący) z napisem informującym, że w tym miejscu w szpitalu powstańczym  batalionu AK "Gustaw" zginęły pod gruzami ranne sanitariuszki.

 
 

Na miejscu usuniętego fragmentu ściany przy ul. Kilińskiego 3 na Starym Mieście - tablica upamiętniająca Szpital Polowy Batalionu "Gustaw" AK. Nieopodal - tablica upamiętniająca poległych 13 sierpnia 1944 roku od wybuchu czołgu

Na ul. Długiej, tuż za rogiem ul. Kilińskiego (obok Katedry Polowej Wojska Polskiego) - tablice upamiętniające ofiary zbombardowanego szpitala AK (20-VIII-1944) oraz Kwaterę dowództwa i szpital Bat. "Gozdawa"

Powązki

Grób Baśki i Haliny Soroczyńskiej (Kwatera A-25)


"Zginęły razem na posterunku"

 

Symboliczny Grób Batalionu "Gustaw" (Kwatera B-24)

 

Ściana Pamięci Batalionów "Harnaś" i "Gustaw" (Kwatera B-24)


 


Materiały zamieszczone poniżej nadesłał Włodzimierz Bieguński

 

List z 7.II.2006


Państwowe Wydawnictwo Naukowe - Warszawa 1988   

Rozdział trzeci
Zabezpieczenie sanitarne działań obronnych w dniach 5 sierpnia - 10 września
2. Podczas walk o Starówkę; ostatnie dni obrony w dniach 23 - 28 sierpnia, str. 209

 

Aneks. Spis pielęgniarek i sanitariuszek oraz placówek leczniczych w Powstaniu Warszawskim 1944, str. 348


List z 9.II.2006

Drobny fragment ze wspomnień wuja Jana Dobraczyńskiego, który był w Powstaniu w tym samym rejonie co Basia i wuj Wiszniewski (zobacz)


Próby ustalenia działań Basi w czasie Powstania
(wymiana listów miedzy WJW i W.B.)

 

14.II.2006 – (WJW do W.B.)

„1/ cytuje fragment z książki "Słownik uczestniczek walki ...." – (zobacz powyżej):

(...) odbyła przeszkolenie sanitarne; w Powstaniu Warszawskim sanitariuszka kompanii "Harcerskiej" batalionu "Gustaw" zgrup. AK "Róg", 13 VIII ciężko ranna na Starym Mieście wskutek wybuchu czołgu-pułapki, umieszczona w szpitalu przy ul. J. Kilińskiego 3, zginęła w zbombardowanym budynku;

Jan Dobraczyński (powyżej) pisze: (...) sanitariuszka z kompanii "Anna" (...)

2/ Czy jest gdzieś w książce Bożeny Urbanek definicja sanitariuszki i pielęgniarki - może to pomoże ustalić jej przydział wojskowy?

15.II.2006 – (W.B. do WJW)

„U Urbanek pielęgniarki to osoby posiadające kwalifikacje zawodowe, sanitariuszki to osoby doraźnie przeszkolone, a zakonnice to siostry. Znalazłem ten fragment (str. 12 i 13) i wysyłam. Basie chyba trzeba zgodnie z ta definicja zakwalifikować do sanitariuszek.”

(WJW do W.B.) „Chyba można dedukować na tej podstawie, ze jej początkowy przydział był bojowy - do kompanii "Harcerskiej"; w niewiadomych okolicznościach znalazła się w pobliżu czołgu-pułapki, została ranna w czasie wybuchu; leczona (a nie członek obsady szpitala) w szpitalu na Kilińskiego i tam zginęła w czasie bombardowania?”


 
Zobacz Gałąź Drzewa

Zobacz również:


Przygotowali: Waldemar J Wajszczuk & Paweł Stefaniuk 2000-2023
e-mail: drzewo.rodziny.wajszczuk@gmail.com