Tęsknota za Siedlcami
Opowieść o dziewczynce, której ojca
zamordowano - autorstwa Agnieszki Chrzanowskiej
Opracowanie: Witold Okniński Archiwum
Państwowe
http://www.apsiedlce.nazwa.pl/art,101,tesknota-za-siedlcami
 Agnieszka i Waldemar Wajszczuk
– 1938 r.
"Tęsknota za Siedlcami” – wydane drukiem wspomnienia
Agnieszki Chrzanowskiej z lat 1939 – 1949. Publikacja to
wspomnienia córki siedleckich prawników Zygmunta i Aleksandry z Egierszdoffów, obejmujące najbardziej tragiczne dla Polski i
Polaków lata XX w. Ojciec autorki, działacz podziemia
niepodległościowego został w 1944 r. aresztowany przez UB i
zamordowany w niewyjaśnionych okolicznościach. Jej najbliżsi
ginęli z rąk Niemców - jak prof. Ignacy Chrzanowski w
Sachsenhausen lub Rosjan - jak Bohdan Chrzanowski w Katyniu.
Wspomnienia to także unikalna opowieść o II wojnie światowej i
pierwszych latach powojennych widzianych oczami dziecka. Na
kartach wspomnień znajdziemy też obraz życia codziennego Siedlec
z lat 30. i 40. XX wieku. Są tu m. in. opisy budynków, mieszkań,
sklepów, środków transportu, życia towarzyskiego elit i
dziecięcych zabaw na podwórkach. Jest miejsce dla inteligencji –
prawników, lekarzy, nauczycieli, duchownych, ale także
rzemieślników, sklepikarzy i służby. Dzięki lekturze wspomnień
możemy się dowiedzieć, gdzie w Siedlcach można było najlepiej
zjeść i jak wybierać najlepsze produkty na targu, w jaki sposób
przechowywano jedzenie w czasach gdy nie było lodówek, i co to
takiego „polska ostryga”.
Spisane wiele lat po wojnie wspomnienia Agnieszka Chrzanowska
przekazała do zbiorów Archiwum Państwowego w Siedlcach. Autorka
udostępniła także liczne zdjęcia i dokumenty rodzinne, które
znalazły się w książce. Publikacja przygotowana przez Archiwum
Państwowe w Siedlcach i Fundację Rozwoju Badań Regionalnych
Sigillum została wydana dzięki wsparciu finansowemu Naczelnej
Dyrekcji Archiwów Państwowych, Samorządu Miasta Siedlce i Izby
Adwokackiej w Siedlcach.
Z głębokim żalem zawiadamiamy,
że 17 października 2018 r. odeszła od nas ś+p Agnieszka
Chrzanowska, wieloletni pedagog i wychowawca w XII LO we
Wrocławiu. Ceremonia pogrzebowa rozpocznie się mszą świętą w
kaplicy na cmentarzu Grabiszyńskim o godzinie 11:00 dnia 27
października 2018 r., po której nastąpi uroczyste odprowadzenie
Zmarłej na miejsce wiecznego spoczynku. Rodzina (https://www.nekrologi.net/nekrologi/agnieszka-chrzanowska/54327166).
Agnieszka Chrzanowska h.
Korab (ID: sw.64873)
Urodzona dnia 16 IV 1934
bezpotomna
|
Rodzice |
 |
 |
|
Zygmunt Chrzanowski h. Korab
(linia: Kasper Cieciszowski 3.364.243)
Urodzony dnia 30 VIII 1898
zmarł po 1943 |
Aleksandra Egierszdorff h. Poraj
(odm.)
Urodzona dnia 10 III 1902
zmarła dnia 9 III 1980 , wiek: 77 lat. |
Ze zbiorów Waldemara Wajszczuka – zdjęcie grupowe prawdopodobnie
wykonane w Przedszkolu Pani?... w okresie Świąt Bożego
Narodzenia 1938r.? W pierwszym rzędzie od prawej stoją Agnieszka
Chrzanowska i Waldemar Wajszczuk. W pierwszych rzędach tej grupy
również znajdowały się dzieci przyjaciół naszych rodzin - Basia
Janicka, Marysia Grauman, Edyta Piotrowska, Wiesio and Mirek
Próchniewicz (i inne?). Nie udało mi się ich rozpoznać!
http://mazowsze.hist.pl/33/Szkice_Podlaskie/700/2002/24644/
http://mazowsze.hist.pl/33/Szkice_Podlaskie/708/2009/24894/
http://www.polowanie.siedlce.pl/historia.html
http://mbp.siedlce.pl/UserFiles/ezbiory/zycie_podlasia/1936/ZP_1936_33.pdf
Wiesław Charczuk
Działalność konspiracyjna Obozu
Narodowego w Siedlcach w okresie okupacji hitlerowskiej (1939-1944)
Szkice Podlaskie 16, 139-149
(2008)
http://mazowsze.hist.pl/33/Szkice_Podlaskie/707/2008/24773/
(...) Siedlce stanowiły centrum pionu politycznego i
wojskowego Obozu Narodowego na płd. Podlasiu. Tutaj znajdowała się
siedziba Prezesa Okręgu SN „Podlasie" Zygmunta Chrzanowskiego. (...)
Za wcieleniem siedleckiej struktury NOW w ramy ZWZ-AK opowiedział
się dotychczasowy prezes konspiracyjnego SN Zygmunt Chrzanowski,
(...)
(...) Reasumując Obóz Narodowy odegrał istotną rolę w Siedlcach. Po
wyzwoleniu Siedlec starostą został Delegat Powiatowy Zygmunt
Chrzanowski, mianowany 1 sierpnia 1944 r. zastępcą wojewody
warszawskiego. 12 października 1944 r. został zaproszony do
dowództwa radzieckiego z propozycją współpracy. Po odmówieniu
współpracy, Zygmunt Chrzanowski „Lisiecki" został aresztowany przez
NKWD. W styczniu lub lutym 1945 r. został osądzony i skazany na karę
śmierci w Kutnie przez Sąd Wojenny NKWD na podstawie Kodeksu Karnego
RFSRS z 1926. Po ogłoszeniu wyroku Z. Chrzanowskiego wyprowadzono i
dalsze jego losy są nieznane. Zmarł na terenie ZSRR 53
53 Szerzej patrz biogram Zygmunta Chrzanowskiego oprać. W. Charczuk
w: Słownik biograficzny południowego Podlasia i wschodniego
Mazowsza, red. A. Kołodziejczyk, t. I, Siedlce 2008 ( w druku); P.
Matusak, dz. cyt., [w:] Siedlce 1448-1995..., s. 156.
Po aresztowaniu Z. Chrzanowskiego, struktury konspiracyjne pionu
politycznego Stronnictwa Narodowego w Siedlcach już pod okupacją
sowiecką od sierpnia 1944 r. organizował nauczyciel Gimnazjum
Męskiego im. hetm. S. Żółkiewskiego w Siedlcach Bernard Bucholc,
natomiast pion wojskowy w postaci grup i oddziałów Pogotowia Akcji
Specjalnej na terenie Siedlec do dalszej walki z komunistami tworzył
Stanisław Okniński, który podlegał dowództwu Komendy Ziem Wschodnich
w Lublinie.
|
19-03-2023
12-03-2012
