Dr med. Lucjusz Albin Wajszczuk (0086)
(Życiorys odtworzony na podstawie dokumentów uzyskanych przez
Władysława Sobeckiego z Centralnego Archiwum Wojskowego w Rembertowie)
uzupełniony 11.X.2012 odnalezionymi dokumentami ze zbiorów własnych

Urodzony:	– 9 lutego 1895 w Siedlcach (zobacz)
Wykształcenie:
średnie	- 8 klas gimnazjum filologicznego, (1905-1915)
wyższe	- Wydział Lekarski Uniwersytetu w Charkowie,
	6 semestrów (1915-1918) – zdany „pół-doktorat”, powrót do Kraju – grudzień 1918 r., wstąpił do W.P. jako ochotnik – 9(?),13.V.1919 r. Dyplom doktora medycyny, Uniwersytet Warszawski – 3 luty 1923 r. (zobacz) Późniejsze specjalizacje: Choroby wewnętrzne, Choroby zakaźne, Pediatria Znajomość języków – polski, rosyjski, francuski, niemiecki
Praca zawodowa:	prywatna praktyka, medycyna ogólna i choroby wewnętrzne Ubezpieczalnia Społeczna w Siedlcach (przed, w czasie i po II Wojnie Światowej) Lekarz kontraktowy – Szpital Rejonowy w Siedlcach, od 1923 r. Ordynator Oddziału Zakaźnego w Szpitalu Miejskim w Siedlcach - od marca 1947 r. Kierownik regionalnego ośrodka leczenia choroby Heinego-Medina (poliomyelitis), z zastosowaniem „żelaznych płuc” - po przeszkoleniu w Szpitalu Zakażnym w Warszawie – (prof. B. Kassur, w 1952/53 r.)  http://www.pzh.gov.pl/oldpage/przeglad_epimed/56-4/564_03.pdf Lekarz „kolejowy” - 1948-1950 r. Lekarz „pocztowy” – 1950-1951 r. Lekarz szkolny – Szkoła Mechaniczna, 1952-?
Służba wojskowa:	Wstąpił do W.P. jako ochotnik – 13.V.1919 r., PKU w Siedlcach, przydział - Szpital Załogi w Siedlcach, jako szeregowiec Służby Sanitarnej [1] przeszkolenie piechoty – 4 tyg. w 1920 r., 22 p.p. w Siedlcach [2] wniosek złożony o nominację na podchorążego-podlekarza, Awanse: 20.IV.1920 r. - kapral 10.V.1920 r. - plutonowy 10.VI.1920 r. – sierżant 15.VI.1920 r.– przydzielony do Batalionu Sanit. Garbatka- Dęblin, 1.VII.1920 r. – skierowany do Lwowa na kurs medyków wojskowych, 17.VII.1920 - po rozwiązaniu kursu, przydzielony do Rezerwy Sanitarnej Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie [3] 5.VIII.1920 – przydzielony do Szpitala Chirurgiczno-Ortopedycznego dla inwalidów wojskowych w Warszawie na Pradze [4] październik 1920 r. – nominacja na podchorążego podlekarza 20.III.1921 r. – zwolniony do rezerwy przez D-two I Kompanii Sanitarnej w Modlinie (Wstąpił na Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego – ukończył studia 3.II.1923) (Prawo praktyki wydane przez Urząd Wojewody Lubelskiego - 15. maja 1926 r.) [zobacz]
Główna Karta Ewidencyjna:	29.XI.1927 r.(?), Baon Sanitarny Nr IX (zobacz) + Curriculum Vitae: (zobacz) 27.IX.1924 r. – mianowanie, ppor. lekarz rezerwy 26.V. 1925 r. – zatwierdzenie - rocznik oficerski – 1924 r., ze starszeństwem z dniem 1.X.1924, lokata 9, z równoczesnym wcieleniem do Baonu Sanitarnego #9 14.VII.1926 do 8.IX.1926 – 8 tyg. ćwiczenia rezerwy 14.IX.1926 – przeniesiony z 8 B.San. do 9 Baonu Sanitarnego, mieszka – Siedlce, ul. Wojskowa 12, PKU Siedlce. Toruń, dnia 22.XI.1926 r., Komendant Kadry 8 B. San., (-)
Roczne Uzupełnienie Listy Kwalifikacyjnej	84 p.p.  [5] – 1930 r. (zobacz) 25.IV.1930 do 5.VI.1930 – 6 tyg. ćwiczenia rezerwy; Opinie fachowe: 30.VI.1930 – ogólna ocena – dobra, nadaje się w zupełności na stanowisko lekarza batalionu – Dr Tadeusz Mildner, mjr. lekarz, st. lekarz 84 p.p.; 3.VII. 1930 – Dobry oficer lekarz rezerwy - 9 Okręgowy Szef Sanitarny, Dr Wincz Czesław, ppłk. lekarz. zobacz
Wniosek do awansu na młodszego lekarza pułku lub młodszego ordynatora (zobacz),   Kadra 9. Baonu Sanitarnego – 5.XI.1930, Komendat Kadry, Frucht, kapitan 8.XI.1930 – 9. Okręgowy Szef Sanitarny, Dr Wincz  Czesław, ppłk.lek. Brak dalszej dokumentacji w Archiwum dot. służby wojskowej po 1930 r. Jak dotychczas, nic nie wiemy na temat przydziału Lucjusza (do jakiej jednostki?) w czasie mobilizacji w (lecie?) 1939 roku! Z książki Prof. Anusza wiadomo, ze „W 1939 r. został powołany w randze kapitana do Łukowa na komendanta szpitala wojskowego, a po kapitulacji przedostał się do domu. (Notatka znaleziona niedawno w Internecie podaje inne informacje [6]  - do sprawdzenia!) W czasie okupacji był związany z Armią Krajową i udzielał pomocy lekarskiej partyzantom. W jego domu odbywały się akowskie zebrania (...). W 1945 r. został powołany do wojska i znalazł się we Włocławku w szpitalu wojskowym już w stopniu majora.(...) W okresie ubowskim nie ominęło go więzienie. (zobacz) Powodem stał się donos jednego z pracowników Ubezpieczalni o tym, że posiada w domu zdjęcia z Katynia.” Karty wpisowe na studia w Warszawie, 13 lipca 1920 Liczba Indeksu – 4788, Połrocze VII, letnie roku akademickiego 1920. Zam. wówczas – Koszary, ul. Jabłonowskich, Dzielnica Halickie, Lwów „w 1918 roku byłem na VI półroczu Uniwersytetu w Charkowie”, ochotnik - dn. 17 maja 1919 r., w wojsku ... obecnie – D(owództ)wo Oddziału Szkolno-Sanitarnego w Dęblinie, odkomenderowany na kurs medyków wojskowych, rozk. D.O.9 Lublin 58/20, wpisuje się jako słuchacz zwyczajny Wydziału medycznego na podstawie odnośnego rozkazu MSW.

1895 r. - Metryka urodzenia	1923 r. - Dyplom ukończenia studiów medycznych na Uniwersytecie Warszawskim
(X) – Lucjusz Wajszczuk
1927 r. - Główna Karta Ewidencyjna – Baon Sanitarny
Roczne Uzupełnienie Listy Kwalifikacyjnej 1930 r. - 84 Pułk Piechoty			5.XI.1930 r. - Wniosek do awansu...
Ciriculum Vitae
8.I.1932 r. - Wyciąg – Książeczka Stanu Służby Oficerskiej 95/31
1932 r.? - Książeczka Wojskowa
Od 1924 r. – porucznik rez.-lekarz. Mobilizacja – 23.III.1939, godz.18:05
1939 r. – Wojna Obronna – szczegóły uczestnictwa są nieznane. Przed samą wojną (chyba) odwiedzaliśmy Go z Mamą w Koronowie k/Bydgoszczy? 15.II.1945 r. – Zaświadczenie o Mobilizacji – Rejonowa Komenda Uzupełnień, Siedlce
27.IV.1952 r. - List do żony z więzienia w Siedlcach

[2] 22. Pułk Piechoty, Siedlce

     http://www.zgapa.pl/zgapedia/22._pu%C5%82k_piechoty.html

 

22. pułk piechoty powstał w dniu 25 listopada 1918 roku w Siedlcach z batalionu Polskich Sił Zbrojnych oraz członków III Okręgu Polskiej Organizacji Wojskowej. Brał udział w walkach w 1919 roku oraz w wojnie polsko-bolszewickiej.
W 1939 roku pułk wziął udział w kampanii wrześniowej w składzie 9 Dywizji Piechoty w Armii "Pomorze". W dniach 1 - 2 września 1939 roku bronił linii jezior koronowskich ponosząc ciężkie straty, w dniu 2 września został podporządkowany dowódcy 15. Dywizji Piechoty i obsadził odcinek przedmościa Bydgoszczy. Następnie w dniach 4 - 6 września prowadził walki obronne w rejonie Solca Kujawskiego, a następnie w dniu 7 września bronił rejonu Aleksandrowa Kujawskiego. Od 8 września był podporządkowany 27. Dywizji Piechoty, z którą toczył walki obronne w rejonie miejscowości Wieniec, a następnie w dniach 14 - 15 września brał udział w walkach o likwidację niemieckiego przyczółka na południe od Płocka. W dniu 17 września 1939 roku został zdziesiątkowany i rozproszony przez lotnictwo niemieckie w rejonie Iłowa, w tym dniu pułk przestał istnieć. Niewielkie grupki żołnierzy przedostały się do Warszawy i Modlina, gdzie walczyły do ich kapitulacji.

---

[3] Szpital Ujazdowski, Warszawa http://www.zamekujazdowski.art.pl/

 

Szpital Wojskowy na Ujazdowie. Centrum Wyszkolenia Sanitarnego 1922 - 1939

11 listopada 1918 roku, po blisko 90. latach Szpital Ujazdowski powrócił pod polską komendę. Na przełomie 1918/1919 r. w Ujazdowie zaczął się kształtować ośrodek naukowo-szkoleniowy. Inauguracja pierwszego roku akademickiego Wojskowej Szkoły Sanitarnej odbyła się 14 listopada 1922 r. Była to pierwsza w historii Wojska Polskiego podchorążówka służby zdrowia. Studia Medyczne odbywały się na wydziale lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego równolegle z zajęciami w szkole podchorążych - ukończenie obu kierunków dawało adeptom stopień podporucznika. W 1925 roku nastąpiły zmiany w organizacji wojskowej sluzby zdrowia: rozwiazano Wojskowa Szkole Sanitarna, powołując do życia Oficerska Szkole Sanitarna; do jej struktur włączono Szpital Szkolny Ujazdowski. W 1928 roku Oficerska Szkola Sanitarna została przemianowana na Szkole Podchorążych Sanitarnych.

 

Skład Centrum, Kadra, Korpus Oficerski

Skład Centrum: Komenda Szpitala, Szkoła Podchorążych Sanitarnych, Szpital Szkolny Ujazdowski. Na wszystkich oddziałach szpitalnych odbywali staze podyplomowe, specjalizacje i rożne szkolenia oficerowie służby zdrowia. Od 1926 roku rozpoczęto szkolenie oficerów służby zdrowia.

W okresie międzywojennym w Ujazdowie stopień podporucznika uzyskało 398 lekarzy, 59 farmaceutów i 5 stomatologów - oficerów zawodowych. Wychowankowie ośrodka ujazdowskiego stanowili 1 1939 roku polowe korpusu oficerów służby zdrowia Wojska Polskiego.

 

Centrum Wyszkolenia Sanitarnego - 1939

We wrześniu 1939 roku wielu oficerów służby zdrowia, zgodnie z rozkazem mobilizacyjnym, wyruszyło na front.

Szpital Szkolny CWS został przekształcony w Szpital Wojenny Nr 104 i otrzymał rozkaz ewakuacji na wschód, gdzie miało powstać wielkie zgrupowanie szpitalne. Kierownictwo i lekarze dotarli do Trembowli, gdzie 17 września dostali sie w ręce Armii Radzieckiej. Dalsze losy zawiodły ich do obozu w Kozielsku i Starobielsku. Komendant szpitala doc. plk. Michal Rosnowski, jego zastępca oraz grupa lekarzy zginęli w Katyniu.

---

[4] Szpital Chirurgiczno-Ortopedyczny, Warszawa-Praga http://www.nil.org.pl/xml/nil/gazeta/numery/n2001/n200103/n20010322

 

Dr Kazimierz Opacki urodził się 14 XI 1888 r. w Zagłębiu Donieckim w miejscowości Sokołwałaja. Po ukończeniu studiów medycznych na wydziale lekarskim Uniwersytetu w Charkowie rozpoczął pracę w Instytucie Ortopedii kierowanej przez prof. Finka, współpracownika Maxa Langego z Monachium. Rewolucja w 1917 r. powoduje rozwiązanie instytutu. Fink wraca do Bawarii. Widząc ogromną liczbę kalek, którą powodowała wojna i rewolucja dr K. Opacki w pomieszczeniach instytutu organizuje i prowadzi Szpital Rehabilitacyjny dla Inwalidów Wojennych. (...)
Przy pierwszej okazji dr K. Opacki wraca do kraju. Po odbyciu służby wojskowej, podczas której pracuje w Szpitalu Ujazdowskim jako ortopeda, zakłada na Pradze przy ul. Jagiellońskiej 100-łóżkowy szpital dla inwalidów wojennych, stając się jego naukowym kierownikiem. Przy szpitalu działało również pełnoprofilowe ambulatorium ortopedyczne. (...)

---

[5] 84. Pulk Piechoty http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=84_Pu%C5%82k_Strzelc%C3%B3w_Poleskich&id=16379945

84 Pułk Strzelców Poleskich (84 pp) – oddział piechoty Wojska Polskiego II RP. Pułk stacjonował w garnizonie Pińsk (3 batalion w Łunińcu, batalion zapasowy w Kobryniu).W czasie wojny obronnej 1939 wchodził w skład 30 Dywizji Piechoty walczącej w ramach Armii Łódź, natomiast IV batalion rozpoczął kampanię w składzie Wołyńskiej Brygady Kawalerii i walczył pod Mokrą.

---

 

[6] Ziemia Łukowska w kampanii wrześniowej 1939 r. - Rekonstrukcja historyczna w Zalesiu - 23 sierpnia 2009 r. http://www.lukow.ug.gov.pl/index.php?id=20&item=284

12 września – o świcie przez Łuków przejechała kolumna samochodów sztabu armii „Modlin”. Tego dnia na terenie powiatu  łukowskiego dochodzi do pierwszych starć z oddziałami Wehrmachtu, a w Łukowie w budynku Liceum im. T. Kościuszki rozpoczyna działalność szpital polowy kierowany przez płk. Pawła Martyszewskiego.

---

Uzupełnienia życiorysu na podstawie dokumentów uzyskanych w 2020 r. z Centralnego Archiwum Wojskowego w Rembertowie przez Prof. Andrzeja Ostanka »

Przygotowali: Waldemar J Wajszczuk & Paweł Stefaniuk 2023
e-mail: drzewo.rodziny.wajszczuk@gmail.com