Poniżej przedstawiamy informacje uzyskane z archiwów Ellis Island (http://www.ellisisland.com/), gdzie mieścił się główny punkt odpraw imigracyjnych USA w porcie Nowy Jork, przez który przez wiele lat na przełomie XIX i XX wieku przeszło setki tysięcy imigrantów z Europy - miedzy innymi z Polski. Ostatnio materiały te zostały udostępnione przez prywatna fundacje - "The Statue of Liberty - Ellis Island Foundation" (http://www.ellisisland.org/). W archiwach tych znaleźliśmy materiały, które najprawdopodobniej dotyczą Franciszka Waszczuka/Wajszczuka zobacz
. Jak poprzednio ustaliliśmy, jego rodzina w Polsce nosi nazwisko Waszczuk. Franciszek był również zapisany w książce okrętowej jako Waszczuk, natomiast jego (jeśli jest to ta sama osoba?) potomkowie w USA noszą nazwisko Wajszczuk. W następnym etapie będziemy szukać dostępu do zapisów służby imigracyjnej w USA (The Immigration and Naturalization Service), żeby sprawdzić pod jakim nazwiskiem został on zarejestrowany przez te służby jako imigrant, gdyż najprawdopodobniej zmiana (składu literowego) jego nazwiska nastąpiła na tym etapie!?
Tłumaczenie (z ang.) wypisu z rejestru książki okrętowej statku "Rhein" przybyłego do Nowego Jorku 26 marca 1910 r. z Bremen, Niemcy.
2/ nazwisko i imię - Waszczuk, Franzisek; 3/ wiek - 22; 5/ - S (kawaler); 6/ zawód - pracownik rolny; 7/ umiejętność czytania i pisania - Y (tak); 8/ przynależność państwowa - rosyjska; 9/ rasa albo narodowosc - polska; 10/ ostatnie miejsce stalego zamieszkania - Rosja, Kopczanin; 11/ Nazwisko i pełny adres najbliższego członka rodziny w kraju z którego cudzoziemiec przybył - matka Ewa Waszczuk - Kopczanin, Suwalki; 12/ adres docelowy - PA, Philadelphia; 18/ do szwagra - Franciszek Wilczyński, Richmond Str., ???, Philadelphia, PA; 25/ wzrost - 5' 7''; 26/ włosy - brązowe; 27/ oczy - szare; 29/ miejsce urodzenia, kraj - Rosja, miasto lub miejscowość - Kopczaninin. (Uwaga: różnice [błąd] w pisowni miejscowości - Kopczanin).
Poniżej - kilka rozważań i uwag na temat tożsamości, jak również okoliczności zmiany nazwiska (?) Franciszka W. (0234). Istnieje wiele zgodności, ale i kilka rozbieżności miedzy ustnymi informacjami zebranymi od potomków Franciszka w USA i od Rodziny w Polsce (osobiste kontakty w czasie wizyt w Żebry-Laskowcu), a oficjalnymi zapisami w rejestrach okrętowych. Do zgodności należą: rok przybycia do USA, wiek Franciszka w roku przybycia do USA i to samo nazwisko Rodziny w Polsce (która również potwierdziła informacje o wyjeździe Franciszka i jego siostry [sióstr?] do USA), (zobacz). Do niezgodności należą: miejsce urodzenia, jak również ostatnie miejsce zamieszkania w Polsce - w przekazach rodzinnych jest to Żebry-Laskowiec (par. Nur), a w informacjach okrętowych (podanych bezpośrednio przez Franciszka? a może błędnie przez jego agenta?) jest to Kopczanin (pow. Suwalki?). Również imię matki - Ewa w książce okrętowej, a według rodziny - Waleria Sawicka.
Niezgodności wydają się być mniej istotne - można przypuścić, że Franciszek z matką przenieśli się z Żebry-Laskowca do Kopczanina (może po śmierci ojca, gdyż on nie jest wymieniony w zapisach okrętowych? Być może matka Franciszka pochodziła z tamtych stron?). Co do braku zgodności odnośnie miejsca urodzenia - mogło tu zaistnieć nieporozumienie na tle językowym - niemiecki statek, a podróżnik z zaboru rosyjskiego?. Trudniejsza do wytłumaczenia jest niezgodność imion matki - można założyć (do wyjaśnienia), ze powodem jest błąd w ustnych informacjach od rodziny w USA. Być może, powyższe wątpliwości i niezgodności mogły by zostać rozwiązane po dotarciu do oficjalnych zapisów w Urzędzie Imigracyjnym USA w Filadelfii? Po przyjeździe do USA, Franciszek prawdopodobnie początkowo udał się tam do szwagra, Franciszka Wilczyńskiego.
Z drugiej strony Suwałki były podane nam jako miejsce urodzenia żony Franciszka (skąd on ją sprowadził do USA i ślub odbył się w Jersey City); fakt ten sugeruje, że musiał on mieszkać - przynajmniej czasowo - w tamtej okolicy? Jeśli tak było rzeczywiście, ciekawe było by wyjaśnienie okoliczności przeniesienia się z Żebry-Laskowca do Kopczanina.
Nadal niewyjaśniona jest rozbieżność pisowni nazwiska - Waszczuk w Polsce i Wajszczuk w USA. Być może poszukiwania oficjalnych zapisów Urzędu Imigracyjnego USA (w odróżnieniu od książek okrętowych) w Ellis Island i w Filadelfii dadzą odpowiedz, gdzie i kiedy to nastąpiło. Mamy inne przykłady podobnych zamian (w odwrotnym kierunku - https://www.wajszczuk.pl/polski/historia.htm#28-10-2002) z niedawnych odwiedzin na cmentarzu w Międzyrzecu i w Pościszach.
Wiemy (z ustnych informacji - bez żadnych szczegółów) o starszej siostrze Franciszka - Józefie (0233) przybyłej wcześniej do USA i zamężnej za Stanisławem Bocianem. Informacje przytoczone powyżej również potwierdzają fakt, że Franciszek miał drugą siostrę, która przybyła do USA wcześniej, była zamężna za Franciszkiem Wilczyńskim i mieszkała w Filadelfii. Być może była to Maria (0232) zobacz.
Na współczesnej mapie Polski istnieje miejscowość Kopczany, położona niedaleko od Suwałk przy granicy z Białorusią, na pólnocny-zachód od Grodna. Można przypuścić, ze Franciszek podróżował drogą lądowa do Królewca, a stamtąd statkiem do Bremy (Bremen) i z Bremy do Nowego Jorku (Ellis Island).
W czasie wizyty w Nurze i Żebry-Laskowcu w 2000 roku (https://www.wajszczuk.pl/
wycieczki/nur.htm) mieliśmy okazję poznać Pana Zdzisława (0221) Waszczuka, Dyrektora Szkoły w Nurze - być może wznowiony kontakt z nim pozwoli na zebranie dalszych informacji o tej gałęzi Rodziny?
Kliknij na zdjęcie, żeby powiększyć
 Widok statku pasażerskiego "Rhein" |
 Mapa Polski pod rozbiorami - początek XX wieku (Atlas - publ. PPWK) Wskazane są: Nur, Suwalki i Kopczany (Kopczanin) |
 Wypis z książki okrętowej (Arch. Fundacji Ellis Island) |
| | |
 Kopia wpisu w książce okrętowej (1) (Arch. Fundacji Ellis Island) |
 Kopia wpisu w książce okrętowej (2) (Arch. Fundacji Ellis Island) |
 Kopia wpisu w książce okrętowej (3) (Arch. Fundacji Ellis Island) |
"Ściana Honorowa Amerykańskich Imigrantów"
Na Ellis Island znajduje się również "ściana pamięci" - (oficjalna nazwa - j.w.), na której do tej pory zostało wpisane ponad 500.000 imigrantów do USA. http://www.wallofhonor.com
Znaleźliśmy tam trzy wpisy Wajszczuków: http://www.wallofhonor.com/search_f.asp
| "wajszczuk" was found 3 times |
| Name | Origin | Panel |
|---|
| Franciszek Wajszczuk | Poland | 460 |
| The John Wajszczuk Family | Poland | 460 |
| The Adolf Wajszczuk Family | Poland | 699 |
| All names here are inscribed and available for viewing on The American Immigrant Wall of Honor at Ellis Island unless they are listed as "to be inscribed". |
(występują oni na Drzewie Rodziny pod numerami: Franciszek - 0234, John - 0235, Adolf - 0312)
19-03-2023
04-02-2003
)
)
)
)
)
)
